Sinds enkele maanden ziet de wereld er totaal anders uit. Het Coronavirus (COVID-19) heeft een enorme impact op de wereldwijde volksgezondheid. Tegelijkertijd is er veel zorg over de economische impact van deze crisis op onze watertechnologie sector: de maatregelen om het virus in te perken leiden nu al en naar verwachting binnen korte termijn nog meer tot verstoring van de bedrijfsvoering in onze sector. Dit raakt elke schakel in watertechnologie sector: van R&D en productie tot aan verkoop en export.
Enquête
Namens de Topsector Water & Maritiem houden de samenwerkende netwerkorganisaties Water Alliance, NWP en Envaqua een enquête gedurende een aantal maanden om de economische effecten en knelpunten waar ondernemers in de watertechnologiesector tegenaan lopen te inventariseren. Hiervoor is er een korte enquête opgesteld waarvoor 45 bedrijven zijn aangeschreven. Hiervan hebben er in de eerste ronde 41 gereageerd.
Diversiteit
Hein Molenkamp, directeur van de Water Alliance, ziet aan de hand van de reacties uit de eerste enquêteronde duidelijk de grote diversiteit aan bedrijven terug. Er is niet 1 generiek antwoord te geven welk effect de overheidsmaatregelen om Coronacrisis in te perken in de watertechnologiesector heeft. Dat hangt helemaal af van de aard van het bedrijf, de bedrijfsomvang en ook de afzetmarkten. Een deel van de bedrijven geeft aan al meteen bij aanvang de pijn te voelen, anderen verwachten vooral op termijn over bijvoorbeeld een half jaar dat het in hun bedrijf grotere effecten zal hebben. Het opleveren van projecten in het buitenland is in tijden van de lockdown vrijwel onmogelijk, omdat gespecialiseerde medewerkers niet naar het buitenland mogen reizen. Terwijl het beeld voor de export van producten meer wisselend is; waar de een aangeeft dat de exportvraag duidelijk stilvalt zien anderen juist de export aantrekken.
Onderzoek en innovatie blijft belangrijk juist in tijden van onzekerheid ziet Jantienne van der Meij-Kranendonk, directeur TKI Watertechnologie (onderdeel van de Topsector Water&Maritiem). Een klein aantal bedrijven geeft in de enquête aan dat de investeringen in R&D verminderd zijn door de Coronacrisis, vanuit de rijksoverheid komt het signaal dat geplande onderzoeks- en innovatieprojecten gewoon door gaan. Ook de MIT subsidie voor haalbaarheidsprojecten voor bedrijven is in april al ruim overschreden.
Rapportage eerste enquête gevolgen corona crisis voor de water technologie branche
De enquête zal maandelijks uitgestuurd worden aan dezelfde bedrijven. Deze rapportage betreft de resultaten van de eerste enquête in een reeks gehouden medio april 2020.
De onderverdeling per sector waarin ze vnl. actief zijn was als volgt
- Drinkwater 22 %
- Afvalwater 43 %
- Proceswater 17 %
- Overig 17 %
(Opm. een aantal bedrijven geeft aan in meerdere sectoren actief te zijn.)
Van de bedrijven heeft 63 procent minder dan 50 medewerkers in dienst.
Van de respondenten heeft 26 procent nu niet meer voldoende werk voor alle werknemers of is dit de situatie binnen nu en 2 weken. Daarnaast verwacht nog eens 29 procent tussen 2 weken en 2 maanden niet meer voldoende werk voor alle werknemers te hebben. Opmerkelijk is dat tevens 20 procent van de respondenten geen verlies van werk verwacht door de huidige situatie.
Als gevolg hiervan heeft bijna 40 procent arbeidstijdkorting aangevraagd of medewerkers gevraagd vakantiedagen op te nemen. 42 procent heeft andere maatregelen genomen, zoals het stopzetten van vacatures die uitstonden, tijd met ander werk in te vullen of de planning te veranderen. 9 procent heeft medewerkers moeten ontslaan of tijdelijke contracten niet verlengd.
Van de respondenten heeft 6 procent nu al financiële problemen of verwacht deze binnen twee maanden te krijgen. Dit geeft aan dat de sector nu nog voldoende reserves heeft. 34 procent verwacht zelfs geheel geen of nauwelijks financiële problemen te ondervinden van de coronacrisis.
Omzet
Zoals te verwachten door oa de daling van beschikbaar werk is er al wel effect op de omzet. Ruim 57 procent heeft > 40 procent omzet verloren. 9 procent heeft tussen de 40 en 100 procent omzet verloren. Eén bedrijf heeft de omzet zien groeien als gevolg van de crisis.
Voor de bedrijven die producten exporteren is de uitkomst opmerkelijk. Voor 35 procent van de bedrijven is de export geheel gestopt als gevolg van de coronacrisis. Voor een zelfde aantal respondenten heeft de crisis juist geleid tot (extra) export van de producten. De overige 30 procent verwacht op korte of langere termijn niet meer te kunnen exporteren.
Belemmeringen
De belemmeringen die respondenten ervaren als gevolg van de crisis zijn zeer uitlopend. Opvallende uitschieters hierin zijn dat bij bijna 60 procent van de respondenten de klanten opdrachten annuleren of uitstellen en te laat betalen. Nog eens 26 procent ziet een forse afname in de opdrachten en ook de toelevering van goederen is verminderd. Gelukkig heeft geen enkel bedrijf momenteel moeite om de salarissen van medewerkers te betalen.
Andere belemmeringen die respondenten ervaren zijn o.a. dat service werkzaamheden niet uitgevoerd kunnen worden, ook geeft 26 procent aan dat er momenteel een verminderde R&D inzet is.
