In dit interview gaat Constantijn van Oranje, Special Envoy bij Techleap onder andere in op zijn rol in het Nederlandse startup ecosysteem, de ontwikkelingen in het Nederlandse startup klimaat, de uitdagingen die hij ziet en hoe hij kijkt naar de kansen voor ondernemerschap in de internationale watersector.
Techleap speelt een cruciale rol in het Nederlandse start- en scale-up ecosysteem. Kunt u iets meer over de organisatie vertellen?
“Techleap wordt voor 100% gefinancierd vanuit de overheid. We werken aan het verbinden en professionaliseren van het tech-ecosysteem en het reduceren van barrières op het vlak van kapitaal, markt, en talent en technologie. We doen dit alles om ervoor te zorgen dat er meer snelle groeiers komen die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van de Nederlandse economie en samenleving.”
Zelf bent u bij Techleap aangesteld als Special Envoy. Dat klinkt mooi, maar kunt u uitleggen wat uw rol precies inhoudt? En wat maakt uw werk zo leuk?
“Als Envoy vertel ik het verhaal. Het verhaal van het Nederlandse startup en scale-up ecosysteem. Ik leg verbindingen en bepaal mede de strategie van de organisatie. Kortom, ik houd het project op koers. Intern ben ik ook operationeel intensief betrokken.
Het leuke is dat ik actief kan zijn in een optimistische, positieve wereld. De startups en scale-ups waar wij mee werken, kijken naar kansen en mogelijkheden. Dit is enorm stimulerend en hier kan ik veel creativiteit in kwijt.”
Het is duidelijk dat u een centrale rol vervult in het Nederlandse startup ecosysteem, en dat u hier al lang onderdeel vanuit maakt. Welke ontwikkelingen heeft u op dit vlak de afgelopen jaren gezien?
“Eigenlijk hebben we op alle aspecten vooruitgang geboekt. Het minst op het vlak van diversiteit. Het aandeel hoogopgeleiden witte mannen is nog steeds erg hoog. Maar verder zie je dat er meer kapitaal is en we aantrekkelijker zijn voor talent. Ook is er, bijvoorbeeld op universiteiten, veel meer aandacht voor ondernemerschap. Kortom, Tech breekt echt door. Dat zie je bijvoorbeeld terug in de AEX waar bedrijven als Adyen en Takeaway nu onderdeel van zijn en reeds langer natuurlijk een bedrijf als ASML. De meer traditionele bedrijven hebben moeite zich om te vormen in een snel veranderende wereld terwijl de scale-ups hier veel flexibeler in zijn.”
Het kan natuurlijk altijd beter. Wat zijn op dit moment de grootste drempels die voor vertraging zorgen bij het bereiken van uw doelstellingen?
“De grootste drempel zijn we zelf. De Nederlandse cultuur van “doe maar gewoon” brengt niet de grootste dromers voort. Voor ondernemerschap is het van groot belang dat je aangemoedigd wordt om je dromen te volgen. Daarnaast maken we onszelf ook vaak klein. “Nederland is immers maar een klein landje”. Dit terwijl we ons moeten realiseren dat we 4x zo groot zijn als Greater Los Angeles en 2x zo groot als Silicon Valley. Naar mijn mening maken wij onszelf te klein en versnipperen wij onszelf teveel. Dat is helemaal niet nodig.
Ten tweede zou het goed zijn als er meer en eenvoudiger toegankelijk kapitaal beschikbaar is. In Zweden bijvoorbeeld hebben ze maar de helft van het aantal startups van Nederland. Er is wel dubbel zoveel kapitaal beschikbaar. En dit kapitaal is beschikbaar via grote fondsen die relatief eenvoudig toegankelijk zijn. Het resultaat is dat ze in Zweden, ondanks het lager aantal startups, meer succesvolle groeiers voortbrengen.
Tot slot maak ik me wel zorgen over de toegankelijkheid van Nederland voor toptalent uit het buitenland. Het debat in de samenleving verandert terwijl het voor een succesvol tech-ecosysteem van cruciaal belang is dat we de toptalenten in Nederland hebben en vasthouden.”
Verspreid over Nederland zijn er diverse hubs die startups ondersteunen. Sommige regionaal en andere, zoals de WaterCampus, sectorspecifiek. Hoe voorkomen we nu dat we met elkaar concurreren? En nog beter, hoe zorgen we voor de juiste samenwerking tussen Techleap en de startup hubs en de hubs onderling? Zodat we nog meer impact gaan maken?
“Concurrentie is niet verkeerd. Juist door deze onderlinge concurrentie komen de beste en de sterkste hubs en ondersteuningsfaciliteiten boven drijven. Het gaat in mijn ogen mis als een regio probeert te voorkomen dat een startup een bepaalde regio verlaat, terwijl deze organisatie op een andere plek beter tot bloei zou kunnen komen. Ik denk hier bijvoorbeeld aan regionale ontwikkelingsmaatschappijen die een organisatie financieren onder de voorwaarden dat deze organisatie in een specifieke regio moet blijven. Dat kan de groei beperken. Daarnaast vind ik dat we soms teveel in landsgrenzen denken. Ik zie juist veel kansen in het verbinden met hubs in het buitenland, zoals bijvoorbeeld Stockholm.”
Op en rond de WaterCampus word ik letterlijk omringd met briljante collega’s. Briljante onderzoekers die echt baanbrekende ontdekkingen doen. Ontdekkingen die vaak potentie hebben om de basis te vormen van een succesvol nieuw bedrijf. Waar het vaak aan ontbreekt zijn ondernemers. Ondernemers die samen met de onderzoekers een startup willen beginnen. Hierdoor wordt de kennisvalorisatie vanuit onderzoek geremd. Herkent u dit? En wat is volgens u de juiste aanpak om deze uitdagingen te tackelen?
“Het vormgeven van een succesvolle hub gaat niet vanzelf. Dus ja, ik herken dit zeker. Wat essentieel is, is dat er een cultuur aanwezig is waar ondernemerschap beloond wordt. Het moet niet enkel gaan om het aantal publicaties of de citatie-index. Begrijp me niet verkeerd, dit is in de wetenschap van groot belang, maar het is ook van groot belang dat ondernemerschap bij onderzoekers wordt gestimuleerd. En gelukkig zien we dat steeds meer.
Wellicht is het ecosysteem rond Wageningen hier een goed voorbeeld. Wageningen Universiteit is al decennia de autoriteit op het gebied van onder andere voeding. Echt van wereldniveau. Toch leidt dit er niet automatisch toe dat zich rond deze kennis een enorme startup community organiseert. Hiervoor is meer nodig dan alleen excellente kennis. Het gaat erom dat je jezelf niet afsluit. Er moet een mix van bedrijven, investeerders en aanverwante kennis aanwezig zijn. Dus meer dan excellente kennis op het vlak van voeding in het geval van Wageningen. Het ecosysteem moet opengesteld worden en ook niet-onderzoekers moeten de ruimte krijgen. Hiermee bedoel ik bijvoorbeeld talent op het vlak van commercie en sales. Sinds enige tijd zet Wageningen hierop in met initiatieven als StartLife en zie je dat er daadwerkelijk een community ontstaat.
Vaak zie je dat een universiteit de basis vormt van een succesvolle hub. Als er een universiteit is, is er al een bepaalde infrastructuur bijvoorbeeld rond talent beschikbaar. Voor WaterCampus is dit anders. Wat ik enorm knap vind, is de wijze waarop jullie op Europees niveau zijn aangehaakt en internationaal daarvoor erkenning krijgen. Dat is super goed gelukt. Het is zeker goed dat jullie de focus op watertechnologie hebben, maar zorg wel dat je voldoende breed blijft. En omdat er geen universiteit is zoals bij andere hubs, zal dit dus georganiseerd moeten worden. Bijvoorbeeld via evenementen. Zorg in ieder geval dat de juiste mensen elkaar ontmoeten. Alternatief is om bepaalde vakgroepen vanuit de universiteit op de campus in Leeuwarden te vestigen. Een inspirerend voorbeeld is wellicht de Cybersecurity hub in Beer Sheva (Israël) waar feitelijk in the middle of nowhere een enorm succesvolle hub is gebouwd. Kern is in ieder geval talenten vanuit andere plekken toe te laten in het ecosysteem omdat de basis van succes altijd in multidisciplinariteit zit.”
Het afgelopen jaar hebben veel van onze watertech-startups/ scale-ups belangrijke innovatie- en ondernemersprijzen gewonnen. Zoals Acquaint, CE-Line en SusPhos. En natuurlijk het hoogtepunt met Hydraloop tijdens de CES in Las Vegas waar u zelf bij was. Toch is innoveren en het succesvol lanceren van een bedrijf op het vlak van watertechnologie uitermate complex. Het vraagt vaak hoge investeringen, de marges zijn relatief laag en veel klanten risicomijdend. Het lijkt erop dat het veel moeilijker is om een bedrijf te lanceren in de watersector dan bijvoorbeeld in de IT. Hoe kijkt u hier als relatieve buitenstaander naar?
“Water is niet uniek. Het is in veel sectoren met een relatief lange time-to-market en hoge technische complexiteit inderdaad moeilijk(er) om een succesvolle startup te lanceren. Tegelijkertijd is het zeker niet onmogelijk. Het gaat ook om creativiteit van de ondernemers. Geld zit niet in de technologie maar in de toepassing. Zorg dat je flexibel bent en je strategie snel kan veranderen en deze nieuwe strategie dan ook snel kan testen. Ik vind het bedrijf 3D Carbon een goed voorbeeld. Dit bedrijf heeft een heel flexibel business model waar ze niet alleen geld verdienen met de verkoop van 3D-printers. Ze leasen de printers, je kan via een app je eigen polymeren samenstellen, ze verdienen met prototypen en maken hun eigen producten, et cetera. Kortom, ze hebben volledige focus op de toepassing en monetariseren alles. Dat resulteert in enorme groei van het bedrijf in een paar jaar tijd.
Toen we in 2016 Startup Fest organiseerden in Nederland richtten we ons in eerste instantie op de kracht van Nederland. Landbouw, voedsel, gezondheid, energie en water. Wat me toen opviel is dat het aantal snelgroeiende bedrijven op veel van deze gebieden en zeker ook bij water beperkt is. Veel waardevolle kennis zit bij publieke instanties en wordt via internationale projecten vaak weggegeven. Er is maar weinig focus op economische groei/ winstmaximalisatie. Qua kennisniveau zijn we wereldtop, maar we geven veel van deze kennis weg. Ik zie wel dat hier de afgelopen jaren stappen gezet zijn, maar er liggen echt nog uitdagingen en kansen hier. Mooi dat jullie hier vanuit de WaterCampus ook aan werken!”
Constantijn van Oranje leads Techleap.nl, the accelerator for the Tech-ecosystem in the Netherlands. As Special Envoy he is on a mission to make The Netherlands the home for tomorrow’s leaders in tech. He and his team connect the Dutch Tech-ecosystem to help ambitious and promising Dutch Tech companies grow fast internationally by improving their access to capital, markets and talent.
Constantijn co-founded StartupFest Europe, which is still the biggest start-up event ever organized in The Netherlands. He used to be Chief of Staff of VP Neelie Kroes at the European Commission in charge of the Digital Agenda and lead the Brussels office of the RAND Corporation.
He is currently also Director Digital Technology & Macro Strategy at Macro Advisory Partners in London and New York and Edge Fellow at Deloitte Centre for the Edge. Besides innovation and technology.
Constantijn van Oranje is passionate about art, music, photography and nature.
Iedere maand gaat Ronald Wielinga in gesprek met inspirators. Inspirators die een prominente rol vervullen op het vlak van ondernemerschap of in de watertechnologiesector. Waarom? Sinds juli 2020 werkt hij als manager entrepreneurship bij de WaterCampus. Hij gebruikt deze gesprekken om te reflecteren op het enterpreneurship programma van de WaterCampus. Dit om het programma nog sterker te maken. Want de groeiambitie is groot. Wil je meer weten? Bel of mail Ronald via 06 – 121 38 876 / r.wielinga@watercampus.nl.
