Watertechnologie pakt kansen in de zorg

We gebruiken in Nederland steeds meer medicijnen. De resten daarvan komen te vaak in het riool en daarna in het water terecht. Dat is schadelijk voor het waterleven en lastig voor de bereiding van schoon drinkwater. Tijdens het symposium Water & Health, dat op 19 oktober werd gehouden in het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) en de WaterCampus Leeuwarden, stond het probleem, samen met mogelijke oplossingen centraal. Maar, zo leerden de aanwezigen, medicijnresten in water vormen niet het enige probleem voor ziekenhuizen. Er zijn heel wat meer uitdagingen. En daar liggen kansen voor watertechnologie-bedrijven.

Gezamenlijke aanpak benodigd

Tijdens het symposium, dat werd georganiseerd door Water Alliance, het European Water Stewardship (EWS gevestigd op de WaterCampus Leeuwarden) en het Medisch Centrum Leeuwarden, leerden de aanwezigen dat het gaat om een zogenaamd ‘wicked problem’. “Een kern van het probleem is dat medicijnen vaak als doel hebben om lang in het lichaam te blijven en niet afgebroken te worden”, zo stelde Marc de Rooij, die namens het Ministerie van Infrastructuur & Milieu belast is met de landelijke ketenaanpak medicijnresten. Omdat er zoveel verschillende groepen bij het probleem betrokken zijn pleitte hij voor een gezamenlijke aanpak.

Toch wordt er al veel gedaan. Zo schetste Omayra Nooitgedagt, Beleidsadviseur duurzaamheid & MVO bij het MCL een uitgebreide set maatregelen, waarmee het MCL probeert medicijnresten uit het water te houden. Veel wordt gescheiden afgevoerd als chemisch afval. Onderzocht is ook of het MCL een Pharmafilter (een installatie waarmee ziekenhuizen, verpleeghuizen en andere zorginstellingen integraal water kunnen zuiveren en afval kunnen verwerken, red) voor het MCL werkzaam zou zijn, maar dit is met name door ruimtegebrek en hoge kosten nog niet doorgegaan. “Bovengronds hebben we gewoon geen ruimte”, aldus Nooitgedagt. “En het ondergronds bouwen zou een investering vergen van vijf miljoen euro. Dat zouden we pas na elf jaar terugverdienen; dat was voor ons een stap te ver.”

Zoals gezegd: het is een complex probleem. En het is zelfs de vraag of medicijnresten in afvalwatersystemen al in het ziekenhuis moeten worden verwijderd of dat er juist centraal bij de rioolwaterzuivering aan oplossingen moet worden gezocht. Immers: bijna negentig procent van de medicijnresten komen via de huishoudens in het riool.

Oplossingen

Medicijnresten in afvalwater terugdringen is bepaald ook niet de enige uitdaging waar de gezondheidszorg voor staat. Nooitgedagt en ook haar collega dr. Jan Peter Yska, ziekenhuisapotheker van het MCL, spraken de ruim 80 aanwezigen toe over water gerelateerde uitdagingen in ‘hun’ MCL. Onderwerpen als de noodzaak van extra gezuiverd water, desinfectie, waterbesparende maatregelen en ook de wens om minder chemicaliën te gebruiken, boden voor Water Alliance genoeg aanknopingspunten om gedurende het middagprogramma een tiental bedrijven hun ideeën te laten pitchen. In een vol programma kwamen technologieën als onder andere Actiefkool, Ozon, membraanfiltratie, koper/zilver desinfectie, mechanische vortex, UV-douchekoppen en autonome microbiologische analyses aan bod. “Het mooie van een dergelijke middag is dat partijen elkaar daadwerkelijk ontmoeten”, aldus Alex Berhitu, die namens de Water Alliance betrokken was. “Dan hoor je meer, leer je meer. Bedrijven maakten in direct gesprek met het MCL de vertaalslag naar toepassingen. Dat gaat zich de komende jaren zeker vertalen naar tal van oplossingen.”

Aftrap MediSchoon

Het symposium Water en Health was tevens het aftrap van de campagne ‘MediSchoon’. In de vorm van de gezamenlijke ondertekening van een A0-affiche door European Water Stewardship, de Leeuwarder Openbare Apotheken, de Water Alliance, afvalverwerker Omrin, Wetsus en Medisch Centrum Leeuwarden, ondersteund door de provincie Fryslân en gemeente Leeuwarden. Op het affiche stond in een tweetal illustraties uitgelegd hoe medicijnen in het water terecht kunnen komen en wat daaraan te doen is. Een concrete maatregel werd er ook direct genomen; inwoners van Friesland hebben vanaf nu de mogelijkheid om restmedicijnen bij alle openbare apotheken in te leveren.