Op de grens van zoet en zout water is energie te winnen. Met behulp van technologie wekt Redstack een continue stroom duurzame elektriciteit op. Bij de Afsluitdijk draait de eerste proefinstallatie ter wereld.
Hier wekt het bedrijf met behulp van Reverse Electro Dialysis (RED) stroom op uit echt IJsselmeerwater en echt Waddenzeewater. Deze techniek laat zoet en zout water langs membranen stromen, die selectief deeltjes doorlaten. Daardoor ontstaat een positieve en negatieve zijde, vergelijkbaar met een batterij.
De fabriek aan de Afsluitdijk wekt duurzame stroom op voor een handvol huishoudens. Maar de potentie is enorm. “Voor 1 megawatt elektriciteit heb je 1 kubieke meter per seconde zoet en zout water nodig”, zegt Pieter Hack, oprichter van Redstack. “Ter vergelijking: zelfs in een droge zomer stroomt de Rijn met 3000 kuub per seconde de zee in. Dus als we de helft daarvan gebruiken kunnen we 1500 megawatt elektriciteit opwekken. Net zoveel als 2,5 kolengestookte energiecentrales kunnen. Maar dan zonder de schadelijke CO2-uitstoot.”
Pieter Hack studeerde milieutechniek en waterbehandeling aan de WUR en richt zich sindsdien op het implementeren en opschalen van milieu- en watertechnologie. Hack kwam 15 jaar geleden in aanraking met de RED. Hoewel de technologie zich toen nog amper op laboratoriumschaal bevond, wist Hack meteen dat dit een kansrijke methode was om duurzame energie op te wekken. In 2005 richtte hij Redstack op om de blue energy technologie naar de markt te brengen.
Hoe zorg jij voor een snelle verduurzaming?
“Ik heb REDstack opgericht om de Blue Energy-technologie vanuit het laboratorium via een pilotplant naar de markt te brengen en te implementeren. Ik investeer daar niet alleen veel tijd in, maar ook een serieuze hoeveelheid geld, als aandeelhouder van REDstack.
Met deze techniek kunnen we vele duizenden megawatts aan duurzame en volledig continue elektriciteit opwekken. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. Overal waar zoet water uitmondt in zee kan deze techniek worden toegepast. Het kan bij bestaande infrastructuur of bij nieuw te bouwen kustbescherming. Zonder dat iemand er last van heeft want de buizen lopen onder de grond en de fabriek staat op de kant.
Maar eerst willen we in Nederland de activiteiten uitbreiden. Door de bestaande installatie op de Afsluitdijk op te schalen. Dan kunnen we energie opwekken voor 50 huishoudens. Daarnaast willen we een proefinstallatie van 3 megawatt bouwen in Den Haag.
Maar zover is het nog niet. We moeten eerst nog de vergunning krijgen en ook de financiering is een uitdaging. Zo’n installatie is weliswaar wat groter dan de eerste pilotplant, maar kan nog niet commercieel draaien. Daar moet nog geld bij. Maar Rob Jetten heeft, toen hij nog Kamerlid was, met succes een motie ingediend voor implementatie en opschaling van blue energy. Die staat nog open.”
Wat drijft jou?
“Ik ben een ondernemende techneut en werk al mijn hele leven in de industriële watertechnologie. Toen ik deze techniek tegenkwam viel het kwartje meteen. Ik wil hiermee iets moois toevoegen aan de energietransitie.”
Welk doel heb je voor ogen?
“Ik wil ervoor zorgen dat er zo snel mogelijk minimaal 500 MW duurzame elektriciteit in Nederland, door een Blue Energy-centrale wordt opgewekt. En dat dit wereldwijd navolging krijgt. 500 MW is veel, een complete energiecentrale. Maar het is een derde van wat er in het Rotterdamse zou kunnen.”
Hoe realistisch is dat?
“Dat is een realistisch doel, anders zou ik er niet aan beginnen. En ook financieel moet het kunnen. We hebben berekend dat de stroom die we met een eerste centrale zouden opwekken 11 cent per kilowattuur zou kosten. Dat is duurder dan bijvoorbeeld windenergie. Maar in tegenstelling tot wind- en zonne-energie is blue energy volcontinue. En als je de windmolenstroom eerst moet opslaan, bijvoorbeeld in waterstof, dan is dat zeker drie keer zo duur. Op langere termijn, als er meer installaties staan, verwacht TNO dat de prijs zal dalen naar 5 cent per kilowattuur.”
Hoe duurzaam is blue energy-technologie?
“We voegen niks toe aan het water. Het enige dat we doen is de energie eruit halen die anders als een klein beetje warmte was vrijgekomen. Op onze proefinstallatie monitoren we samen met onder andere Deltares wat het effect is op de algjes en beestjes en kleine visjes die wellicht worden opgeslurpt. Dankzij het filtersysteem is dat effect minimaal en kunnen we zelfs in de Waddenzee, wat toch een beschermd natuurgebied is, zonder gevaar voor het ecosysteem een grote installatie bouwen. En als het op de Waddenzee kan, dan zal het in de Rotterdamse haven ook wel gaan.”
Waar ben je het best mee geholpen?
“Kort antwoord: geld. Rob Jetten moet nu de daad bij zijn eigen woord voegen. Daarnaast ben ik voor het bedrijf op zoek naar mede investeerders. We praten met een Nederlandse en buitenlandse participatiemaatschappijen en buitenlandse aannemers die water en energiecentrales bouwen.”
Wanneer staat de installatie in Den Haag er?
“In 2023 en 2024 wil ik bouwen en eind 2025 zal ergens tussen de rioolwaterzuivering en de Scheveningse haven een Blue Energy-installatie komen. Het zijn nu geen wereldwonderen meer, geen grensverleggende technologieontwikkeling, die fase hebben we achter de rug. Nu zijn het gewoon technische projecten.”
